Twee scholen en besturen brachten de aanbevelingen tot leven

Jaarlijks presenteert de Inspectie van het Onderwijs het rapport De Staat van het Onderwijs. Naast een overzicht van de kwaliteit en prestaties van ons onderwijssysteem, reikt dit rapport waardevolle aanbevelingen aan voor verbetering. Maar hoe vertaal je zo’n omvangrijk rapport naar acties in de praktijk? In dit artikel vragen we aan twee scholen wat De Staat van het Onderwijs 2024 voor hen heeft betekend. We stellen hen deze vragen over De Staat van het Onderwijs 2024: Wat hebben zij praktisch gehad aan de publicatie? Hoe ziet ‘aan de slag met De Staat’ er bij hen uit? En welke tips hebben zij voor scholen en besturen die ook aan de slag willen met het rapport?

De Mytylschool Roosendaal – speciaal onderwijs

Johan van de Watering, MT-lid kwaliteit
Bram Zeegers, beleidsmedewerker kwaliteit
Alice Geessinck, directeur-bestuurder

Wat heeft jullie school gehad aan De Staat van het Onderwijs?
“Voor ons is De Staat van het Onderwijs een essentieel document. We lezen het rapport elk jaar grondig door, specifiek de onderdelen die relevant zijn voor het speciaal onderwijs. De inzichten bevestigen vaak onze speerpunten, maar scherpen ze ook aan. Het jaarlijkse congres van de inspectie helpt ons daarbij: het is waardevol om te horen welke accenten de inspectie legt. Zo kunnen we beter filteren wat voor ons echt belangrijk is.”

Hoe ziet ‘Aan de slag met De Staat’ er bij jullie uit?
“Dit jaar presenteerden we de belangrijkste punten uit De Staat aan het managementteam, het docententeam en de Raad van Toezicht. Ook binnen ons netwerk Kennisgroep Speciaal hebben we de inzichten gedeeld. en van onze nieuwe speerpunten is het verbeteren van opbrengstgericht werken. We hebben twee studiedagen georganiseerd waarbij gedragswetenschappers, teamleiders en intern begeleiders van verschillende scholen samenwerkten aan het verbeteren van onze werkwijze: Hoe brengen we data beter in beeld? Hoe stellen we concrete doelen? Hoe koppelen we terug naar ouders? De Staat bood ons de urgentie, maar ook de inhoudelijke onderbouwing om hiermee verder te gaan.”

Wat is een goede eerste stap voor scholen die nog niet aan de slag zijn met De Staat?
“Kijk wat er al goed gaat op je school en leg daarbij de verbinding met wat er in De Staat wordt aangedragen. Begin met één inhoudelijke pijler die bij jullie leeft – zoals basisvaardigheden of kansengelijkheid – en gebruik die als vertrekpunt. Maak het concreet en betrek je team. Bezoek ook het congres De Staat van het Onderwijs van de inspectie: het helpt je om scherp te krijgen wat echt belangrijk is voor jouw school.”

Lucas Onderwijs – speciaal, primair en voortgezet onderwijs

Johan Griffioen, beleidsadviseur onderwijskwaliteit

Wat heeft jouw bestuur gehad aan De Staat van het Onderwijs?
“De Staat van het Onderwijs is voor ons een waardevolle publicatie. We vergelijken het landelijke beeld met de trends binnen Lucas Onderwijs. Gezien de omvang van onze scholenstichting herkennen we ons daar over het algemeen in. Het rapport gaf ons een duidelijke focus: het versterken van het onderwijs in de basisvaardigheden. De grafieken en trends uit De Staat, waaruit blijkt dat de basisvaardigheden op veel scholen ondermaats zijn, gebruik ik in presentaties tijdens studiedagen. Het helpt scholen om te zien dat dit een breder probleem is, en dat zij daar zelf ook invloed op kunnen uitoefenen.”

Hoe ziet ‘Aan de slag met De Staat’ er bij jullie uit?
“We hebben in 2024 voor het voortgezet onderwijs een traject opgezet waarin scholen hun visie en beleid op basisvaardigheden (door)ontwikkelen. Dit traject bestaat uit vier bijeenkomsten. Scholen analyseren onder andere hun beginsituatie, formuleren een visie en stellen concrete doelen. Een belangrijke stap is dat scholen hun onderwijsaanbod op basis van de visie en de doelen kritisch evalueren: sluit het voldoende aan bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen? Tijdens dit traject werken schoolteams samen aan een meer doelgericht en samenhangend onderwijsaanbod.”

Wat is een goede eerste stap voor scholen die nog niet aan de slag zijn met De Staat?
“Gebruik De Staat als aanleiding om een actueel thema bespreekbaar te maken in je team. Laat collega’s reflecteren: Herkennen we dit? Wat zien we terug in onze eigen school? Kies bijvoorbeeld één basisvaardigheid, zoals leesvaardigheid, en kijk hoe je deze kunt verbeteren. Door met kleine, realistische stappen te starten, creëer je draagvlak binnen je team en leg je de basis voor duurzame verbeteringen.”