Column van Karim Amghar
Ieder kind groeit op in een andere thuissituatie en krijgt dus andere kansen mee in het jonge leven. De één start met een voorsprong, terwijl de ander meteen met 1-0 achterstaat. In het onderwijs streven we naar gelijke kansen voor iedereen en proberen we de kloof elke dag een stukje kleiner te maken. In een wereld vol uitdagingen en ongelijkheden en waarbij de maatschappij steeds meer de klas binnenkomt, kun je als leerkracht echt verschil maken. Hoe? Ik zeg: investeer in kunst- en cultuureducatie!
Kansenongelijkheid is een hardnekkig probleem. Kinderen bereiken soms niet hun volle potentie omdat ze daarvoor - naast onderwijs - ook afhankelijk zijn van externe factoren. Hebben de ouders tijd om voor het slapen een verhaaltje voor te lezen? Bezoekt het gezin weleens een theatervoorstelling? Wordt er aan de eettafel gefilosofeerd over het leven? Over dromen? Over potentie en ambitie? Wie dit van jongs af aan meekrijgt, heeft meer hoop op een mooie toekomst.
Helaas is dat niet vanzelfsprekend. Volgens onderzoek van SEO heeft 1 op de 3 kinderen in groep 5 te maken met een stressvolle thuissituatie. Kinderen met een lagere sociaaleconomische status lopen gemiddeld een half jaar achter op school. En ik merk dit zelf ook, als ik voor de klas sta in het mbo. Vaak ziet deze groep kinderen en jongeren de toekomst niet zo rooskleurig in. Ze geloven minder in zichzelf en hebben een lagere verwachting van hun mogelijkheden.
Hoe geven we kinderen met kansenachterstand dat extra duwtje in de rug? Zodat zij met meer plezier naar school gaan, beter presteren en gelukkiger zijn? Ik geloof dat kunst- en cultuureducatie hierin echt het verschil kan maken. Kansenongelijkheid gaat namelijk niet alleen om het verminderen van stress, maar ook om het aanbieden van voldoende ontspanning. Binnen het kunst- en cultuuronderwijs is er volop ruimte voor creativiteit en zelfexpressie. Muziek, theater, schilderen, film, noem maar op. Het kan de uitlaatklep bieden voor hen die dat van huis uit niet meekrijgen.
Ik denk terug aan een jongen die ik een aantal jaar geleden in de klas had. Jasper zat altijd achter in het lokaal, áls hij al kwam opdagen. Armen over elkaar. Hij oogde boos en ongeïnteresseerd. Wat ik ook probeerde, ik kreeg hem niet betrokken bij de lessen. ‘Boeit me niet, meneer’, was een veelgehoorde uitspraak van hem. Maar toen ik kunst- en cultuureducatie introduceerde, veranderde alles. Door eenvoudige theateroefeningen durfde hij meer te praten over zijn emoties en ervaringen. Langzaam begon hij in zichzelf te geloven en stelde hij hogere doelen. Zijn hele houding veranderde. Zijn zelfbeeld verbeterde en hij kreeg hoop voor de toekomst. Voor mij is dit een krachtige herinnering. Iedere keer als ik eraan terugdenk voel ik de impact van creatieve educatie op zelfontdekking, groei en het koesteren van hoge verwachtingen.
Het onderwijs is niet zomaar een sector; het is de hoeksteen van onze maatschappij. Het is de plek waar jonge geesten worden gevormd en talenten worden ontdekt. Hier liggen de fundamenten van onze toekomst. We moeten onderwijs niet alleen zien als een plek van kennisoverdracht, maar als een broedplaats van gelijkheid en inclusie. Daarom ben ik ervan overtuigd dat we meer kunnen investeren in kunst- en cultuureducatie. Daarmee verrijken we niet alleen het welzijn van onze leerlingen, maar investeren we ook in hun toekomst én in een eerlijkere samenleving.
Karim Amghar is een Nederlandse schrijver, programmamaker, televisiepresentator, onderwijsprofessional, trainer en docent van Marokkaanse afkomst. Voor de NTR presenteerde hij verschillende documentaire series waaronder de vierdelige serie Karim Pakt Zijn Kans over kansenongelijkheid en diversiteit in het onderwijs.
